This interview is also available in English.
Taapkutituuratik illukulukmititut Annie Pootoogook (1969–2016) amma Shuvinai Ashoona, aulutijanga taapsuma Siassie Kenneally titiraujaqtangit iqutiliriliqtilugit piusituqaqnik, tamainik Inuktitut ammalu maanauliqtuq. Tamaqmik taapkua Takusimajakka (2016) titiraujaqnikunga imminiilauqtilugu iqniga. Una uumatiminigaaqtuq. Atuni tatasimajut mikijuutinik kisunguanik una imminik takutitisimajuq inuusiqminik, takvangat ilagiit paipaaqutigit taapnalu John Lennon ijautigit ammalu kakivat taapkualu nunaqjuaqmi. – Patricia Feheley
Ovanga takva qiayuq qiajutigijara iqnira ikminiiqmat, tigumiaq&ugu nunaqjuakka ajingguagit inuusiqma. Titiralauqpunga titiraujarumajannik ammalu una titiraujaqmilugu. Taqilimaamik pijariirasulauqtara. Ovanga saanni sivunini anaanama qulliq -nga. Ataani takva ajinguaga akkakma Namonai, unalu inuujuniiqsimaliqtuq. Una qayakturiaqtuqpalauqtuq ammalu pusitipak&ugu qayani ammalu makitikangiqpak&ugu. Ataani Inuktut uqaqtuq Nunavut ammalu Kinngait, atikaniani saniani Inukshuk ammalu ulluriaq tappsumangat Nunavut saimaqutaanit aulaqutaanit. Tunnunni una ukpiqtut taqsanga. Taapna napaaqtumik napatitijuq tigumiaqtuq nunaqjualimaamik, ikualajut ammalu sanigayuq, una kigaqtuqtuq tuksiaqti, ataatatsiara Agiak Petaulassie, ajuriqsuujiulauqtuq Anglican tuksiaqvingani. Qulaani ujarakguqsimajuq taapnalu iqaumajunga ilakka iqaliaqatalauqtut mat titautinut taikani Saaturittuq. Nuqaqatalauqtugu taqaiqsiq&uta ammalu teatuq& uta iksivaluta takvani ujarasukjukmi. Qulaani taapna nuna atuqatalauqtavut nunami aulaaqsimaluta ilagiitigut. Una Inukshuk sanajanga ataatama. Upiqgaagujuq ovalukiaq auyaujuq. Qaangani takmaaqsimaviujuq titirauyaqsimajuq aqsaqniq, uluriaq aaqiksimatsiaqtut (Big Dipper, Little Dipper, Puppy ammalu Kite). Taqiriktuq. Una titiraujaqsimajuq akmaluqsisimajumi ammalu aviktuqsimajut iniqauqtut. Qulaani niaqquqma maqruuk aviksimajut pisimajut inuusinik. Ullakpunga piqataanut una sinnaktuumagilauqtara tikiutivalialunga qaumajukulukmut ammalu ungasiktualuulunni.
Sunatuinnait Inuusinit 1
Angijuq titiraujaqsimajuq ataatatsiara Agiak Petaulassie, Unnalu Anglican ajurisuujiulauqsimajuq, mikijumik igiqattaaqalauqtuq miluqsijunaqniarami kanguqnik; ak&unaaq; nutaaq saniuti takujariutsiaqtara; nujaqmut nimiit; taralikisaaq (piugijakka taqalikisaat); taqsangat West Baffin Eskimo Co-op-pakkut taikangaaqtuq titiqturaqgaqsimajanga anaanatsiaqma Sheouak Parr Petaulassie; Kamiik piqutiikkak ammalu anaanatsiaqma (Tamannuk ajigiiknik aupaqtuuknik kamiqalausimajuguk); Titirautiga atiqaqtuq Pilot Fineliner titiqtugarutigijara; kippariktuq gold takulauqsimajara ajinguaqmi iliniaq&uta; uumatinguaq avatilimaaga iqqusiqmik kokoliqsimajuq (qulaani) ammalu ataatama iqalugasu utata niksinga (ataani saumiani); nalunaukkutaq saimanaqniqmut (alianaigijara saililunga); siqingujaq; Pitseolak Ashoonaup ijautingik (una piqataa ananatsiaqra); uqumiagaq; paipaaqutit taapkua uqalimaasuukka anaanagalu; nappaqtaq atuqtausuuq tuksialiraagata tuksiaqvikmi ammalu immiuti wine-mik imaqasuuq ammalu sigalaaq tamuasurijait tamuasuk&utik; qalurauti atuqtausuuq sausijutauluni tuqungajunik inuknik; anaanama aliguqutaa; anaanatsiaqma quivigivaktanga quqvik; sulu taapna atusu urilutigut saniutigilugu; angajuk&iqpaaq nutaralaaqma nuvaaqivinga; Napajuq nuqaqvik taapnalu anikalu ovangalu nuqariuqsaqvigiqatalauqsimajavut Bicyle&uta, nutarauluaq&uta aqutariaj saq; una kiinaujanguaq taqsanga; iqniqma iluvingata puunga (ataatatsiaqra ammalu angajuga iluviqsimajut taikanitsainaq); nutaujuniiqtuq iluviit, atuqataqtilugit ujaqqanik sautuinanq&ugit timigit; Kanata – nunaqaqvigijavut.
Sunatuinnait Inuusinit 2
Qimuksiutit qimmiit ammalu ikluvigaq; pualuk; pinguarutit sauniqmut pigijanga ataatama; ataatama .308 qukiutinga ammalu savinga pisimainnaujaqtangit; Igangit sanasimajut tuktuup nakjunganik; aqviq ovvalunniit aiviq qimiqjungit (sauniga angutisiutituaguuq); ataataga tuktuliaqsimaluni asivaqtuqsiutingit; unaaga, taapna obannut tunisimajanga ammalu taapna suli pisimajara (sanalausimajanga piqannaaqtaulausimanani suli, makuktuulaaluluni); una mikijuq ujarakuluk nanilauqtara ataani maniraqmi una kiinaga uluup immakalanitaaluk; tuktuup tuinganik qalurautiqasuut; Paliisikut uqalulauqtut Gordon-mut, una tuqulauqtuq umiaqtuq& uni piquluaqiluni Kinngani; qupanuaq (qupanuanik piuksaqtunga, taimalu taapna takvunga ililugu); tasiuktiruti kamiiknut; mikiyuq tikiq; mikiyuq miqutausivik; E7 inuit naasautigit kavamakunut ajinguaga takulauqtara uqalimaagaliarisimajuni; ataatama sanarutigit matitautiliuq&uni; anima mikijuuk qamutingguagik; kapuvinga qaumaqutinut ikumavalisaaq&uta; ittaqnisaq imalik titirauti katingasuut atuqtausuut titiraujaqtunnit; aluutialaaq atusuurijavut iqalugasuk&uta aputaijautigilugu aklukmut; panikak iqrusiq; sivulliqpaaq inuuniqsautiga; nutaralaaq kiggiqtautinga; aqnaup manniga ammalu angutuip maqinga; maqruunik niaqulik inuk takulauqtara ajinguaqmit (timigik katinggajuit); igiqataat dice pinguarutigisuuvut; kanguup ivavvingga taikanilu pikiutaqpak&uta; nukappiaq ammalu niviaqsiaq qaujisariusivut angutauniqminik ammalu aqnauniqminik ajingiinginamik; mikiliraq katititaujunut; uijaatuinnaqtuq pinguaq; anaanama ammalu ataatama agangita inigit ammalu ovanga isigama tumigit; naasautit pimmariujut ubluit, suuqlu aulaqtiluta nunamut iqaliaq&uta July-mi.
Sunatuinnait Iqaumajakka
Charlie Chaplin (TV-kut takusimajara); John Lennon ijautingik; nuqaqtaqvik titiraga qalunaanigaaqtuq; mikijuq ujamik quklugiaguaqaqtuq; Jack-sirutiit pinguarivalauqtavut nutarauluta; quklugiaq pijutilik taipsumani aktuqsijariurama taimaittummik; immaqnisait sigaliaqautiviniit (akunialuk kingiviqaqpalausimangimata); qukiutaa atuqtausuuq inuknit qallunaat nunagani Ukiuqtaqtumiungituq. Vodka tuquutisimaliqtuq amisualukni inuknik; Paliisi qukiqtaulauqtuq Kinngani; marijuana; Umajurasuktailititijiit; aaniavik; nunasiuti imakalanisaq Africa-mit; maquk ammalu nuvujait; nunataqviujuq immakalak unatavikjuaqtilugit; beerviniq; sigainagituq iijagaq anaanama iisuunga pigiarataalauqtuq; kapuuti tapna tuquutisuuq inuknik ammalu iluaqsautaujuqtaq; makitaqtut; aluuti, kakiak ammalu saviit; siqiniqtuq piruqtitisuuq sunatuinaqnik nanituinnaq nunaqjuaqmi; piqataattauq unatavikjuaqviviniq WW2; iqsinaqtuq iqalukjuaq (ulurianaqtut iqsinaqmara inuktaqaqtilugu); qangatasuuq atuqtaulauqsimajuq Nordair-kunnit; aqsaq pinguarutigivalauqtavut; piqsialuk kaivasuuq qallunaat nunagani; Marilyn Monroe ijautigit; aqsaq aqjausuuq; tasijaqtuq aqsaliarisimajut pigilauqsimajavut nutarauluta; oviluujat; ina saatujaaq qarisaujaq; taqqiq pulamatulugu; puvakluniq (una aanianaqtuq amisualukni tuuquutisimayuq inuknik); ittaqnisaq qamutaujaq (qamutaujaqtaarataaqtilugu Kinngait); aqigirutiviniq.
Sunatuinnait Ungasigijatinnit
Taapna Hindenburg; sivuliqpaaq takujariuqsimajara nappaqtuq; sivuliq paaq uqaluuti; innaaruq ikualaktuq qaaq&unilu ammalu inuit qimaaliqtut taapsuminga; nunaqjauq silataanuarasuk tut qaaq&utik; Kanataup taqsanga; Soviet Union-kut taqsangat; German-kut taqsangat .; US saimaqutaa; Nunavut saimaqutaa; sanarutit taapkua ataatama sanasimajangit; quingilisat pijariuratigut; aluutialaaq nutaralaaq niqianut ammalu alukvianut; uqaluutit oovarialit atuqpalauqtavut nunatini; una Olympic ikumaga; sivuliqpaaq piruqsiaq tisijuq takujariuqtara; kalituqaq; pilaktuiji pilaksilauqtuq anaananik; Hippie pitaqaq paktilugit qaqligit; ataatama ulamautaa ammalu ujaratianga kautaujanga; siku atuqpalauqtavut aukti&ugu imiriliq&ugu, qaumaqutit, takujariulauqtavut sivuliqpaamik qaumaqutiqalirata, kinguk, qupanuaq mikilaatsiaq takusimajara taikani Saaturittuq nutaraulunga; ataatama piugilaanga ujaratiaq; sivuliqpaaq kuvvivik; tulugaup isigajaangata tumminga.
Sunatuinnait Iqaumajakka
Nanuq (piugijakka nanuit, kisiani timima piugingitangit niqirukku niqingit); Ataatama iklumisiutigik; anaanama uunaqtuqautaa qattaq; anaanama tealiurutaa; nasara; ikliunnaqmuk miluuta ujaqamut (aniga sanalauqsimajuq igiqattaaqmik imminut ammalu ovannut); qimmivut inuit qimmilataarigitanga ilaqalauqmat amaruqmik; nuviqsaaksaq taapna anaanagalu ammalu ovanga sanalauqtavut ataatama qiluanga qulitanganut; sivuliqpaaq iqalugasuutiga ammalu ivalunga; nutaak iklumisiutikka kamiik; ataatama kamaalungit upinqqaaq atusuungit; supuugaq; niklisuittut; qikturiat taapkua piugisuuringitavut aujauliraagat; uqaujaq amulauqtara nunatuinami ammalu nirilugu aujakkut; sivuliqpaaq miqutiga ammalu ivalu; sivuliqpaaq paukturiuqtara qisik nakminiq sanajara; angutit ammalu aqnait kukikjuit saugijaqatalauqtaka sikjamit ulisimatinagu; paungait taapkua nuasimajakka ukiaksaaq; aqviup saqpiga aqnanit nirijauniaqtuq; sivuliqpaaq tiriganiaq aaktara ammalu pauktuktara nakminiq; kamilaaqtuqsiutiik sanalauqtaka taapsumanga amiqmit; ujaqatkasuktilugit ikualatitiniq; piti; amauti una anaanama sanajanga; milugiat ulurianaqtut; ataatama pualungit atuqataqniaqtangit upinqraaq; iqalugiuqtara; mikijuq pinguaruti qijuuluni savigajaaknik tiriquqaq&uni pinguarivaluaqtavut; piquti aputaijauti amiqnut annuraanut (una nakjuujunnaqtuq); uqaujaq nirivalauqtara tamaanga iviknit; ataatama nakminiq sanaugani savik; sivuliqpaaq titirautiga ammalu piijaijutiga; tiriganiaqmut kiigiaq taapkua ikajuqatalauqsimajunga aaqiksuq&ugit; aujakkut nunarait piugijakka; paniqsiivik (aturajaqtara nivingajuq qulliup qulaani); sivuliqpaaq uluga; sivuliqpaaq aliqsiikkak; igunaq aiviq; tiguara ukaliq.
Sunatuinnait Qalunaat Nunaganit
Tim Horton kappee; qiniqtaq siuraujaqtuq pivalautavut immakalak; kigaviaqjuk US-mit; icy-kream; ipulik nugusarak; ikkitiit atuqpalauqtavit ikniqaqpaknata suli; mamarilaara uqumiarak (qiqniqtait ammalu suviqnaqtut); atausiq alilayuq; kalaqangituq talaviisa pitaarijariulausimajavut sivuliqpaamik; CBC-kut tusagaksat; Kaafee; Export “A” takvaakiq; Players takvaaki; jam; batta imuujaaqtuq; Red Rose tea; kigutisiuti immaga; uqumiagaq; pisugiuqsimajup iksivautanga; ikniq; mikijuq pinguaq pinguarivalauqtavut; siuraujaaqtut kippariktut; Carnation immuk paniqtuq; anauligaaq; anauligaaqtut nasanga; una hockey anautanga ammalu anauganga; nipiliurutit; qilaksimajuq; kiinaujaq; uqumiakaq niksilik quviasukviksiuti; cherries ammalu napaqtaq piruqtunguaq; sunagait; sivat tisijut; tunniqusiaq puuqsimajuq; toffee; siqaliit ( una 1-sa, 5-sa, 10-sa, ammalu quatta); takvaaki; tamuajagait mikijut puuqminiitut; cigar-guaq uqumiagaq; kikiat.
Sunatuinnait Kinnganit 1
Una umiaqjuaq atuqaqtuq Nascopiemit taapnalu kiviniku; sivuliqpaaq co-op iklu; ataatama supuuqtuuta; natsiminiq tigujariuqtara tuqulauqnaga; sivuliqpaaq qilautiga; ataatama ulamautaa; sivuliqpaaq taliara, atinnik titiraqaq&uni (titiraqsimajuq “Siassie” Inuktitut); ataatama uqsuqautaa; sanagutigit ammalu tuunga; James Houston; nutaungituq savirajak uqsuqautiviniq; uqsitiruti qamutaujaqmut ovvalunniit immaqsiutinut; sivuliqpaaq titiqakuvik atinga; anaanama qattanga anuraanik uasaqniarami; nutaungituq uqsiqtiruti qataujait taapsuma Kananginak [Pootoogook] titiqtugaujaqvigivalauqtanga (angijuq nunasiutimit kiviktausimaluni aatauvalauqtuq iklunganut); ilitilautunga iliniaqvikmi; naanainiq, pijaqnigitut naasausiriniq, taiguutit (Qalunaatitut qulaani ammalu inuktut ataani), naasautit, ammalu kalait. (quviagijara iliniariaksaq, quviagijara ilitivalialunga sunatuinnamik tamainik. Gym quviagijara, pigusautiniq, aqijaqniq, hockey, aqsaqtut, volleyball ammalu karate. Tungujuqtamik tiriksiutiqaqtunga ammalu unataqtuksani ilisaqsimajunga, ammalu Browniegulauqtunga ammalu Girl Guide. Quviagijara ilitijariaksaq maligalirijunik, iqaqtuivilirijunik ammalu kavamatuqaqkunnik, pillugit pirajaksimajut, iluaqsailunga, naasausirijiulunga, iqaqtuijiulunga, paqilugit kiinaujait ammalu kiinaujqtuutit, silaqjuapta asiani ullurialu, siqinniqtuq, ujaraniagak sait, imaq, imavik, aniqsaaqtavut ammalu nuvujait. Tamaqmitsiaq!)
Sunatuinnait Kinnganit 2
Tupiqput, sanajanga anaanama, nakminiq tupilianga, nutaungitumut miqsuutinut; ikualaksiti niuqtuut; aqsaq ataatama atuqataqtanga iqailisaq&uni aggaminik; ujaraq akmajuqauqtuq; una juniper qijuk ikualasuuq; sanarutit atuqtausuut natirasuktunit ukjukmik; una sivuliqpaaq co-op taikani takujariulauqtara James Houston ammalu Terry Ryan; nasaruvaaq atusuura; quqvik ammalu nutaaq quqvik; umiaqjuap aqutinga; ataatama kakivanga; Pepsi imigaqauti (mamarilaara imigaqni); ingirutit pinguaq sanasimajuq qilarutinut amalu maqruuk aliguuk; Coca-Cola imigaqauti aliguq; supuujuuq uqsuksanga; kuvivik; Gas-simuuqtuq kiksaut; nunaraq; atingga angijuq Iklulirijikkut; ataatama tuunga.